Đáo hạn.
Trạch An-Trần Hữu Hội.
Ngồi chờ
đã hai giờ đồng hồ mà vẫn chưa thấy Hằng, Thụ nhấp nhổm nhìn ra cửa. Quán không
có ai, bà chủ sau khi bưng ly cà phê cho anh rồi biến đi đâu mất làm anh muốn
xin thêm chút đường cũng đành chịu!
Mấy năm
rồi, từ ngày lập gia đình, anh trở thành khách hàng thường xuyên của Ngân Hàng.
Lấy nhau, cả anh lẫn chị đều tay trắng. Anh làm đủ việc, từ đi rừng đốn gỗ lậu
đến buôn gỗ vào Sài gòn…Gom được vài chục triệu, chưa kịp mừng thì chuyến kế
tiếp bị bắt! Vay nóng nhiều chứ Ngân Hàng chỉ vài chục triệu không đủ làm vốn,
được cái lãi thấp, có kỳ hạn trả nợ chứ không đòi bất thường như các chủ nợ
chuyên cho vay nóng. Anh nhớ có lần nghe tin anh bị bắt gỗ trong Phan Thiết,
bốn năm bà chủ nợ đến liên tục làm anh phải trốn lên Đà lạt cả nửa tháng. Ở
nhà, chị Thu vợ anh khốn khổ với họ…
Từ ngày
làm được cái sổ đỏ, dành dụm xây cái nhà, xem như có tài sản thế chấp, anh bắt
đầu trở thành con nợ của ngân hàng, làm ăn theo hướng ổn định hơn là bán đồ lưu
niêm, phim chụp hình, băng đĩa nhạc...kiêm luôn nghề thu băng.
Vừa lảm
trả nợ xây nhà, vừa trang trải cho sinh hoạt của hai vợ chồng và hai đứa con,
món nợ ngân hàng cứ tăng dần tử ban đầu ba mươi triệu, ba năm nay đã lên trăm triệu
chẵn! Cái nhà anh ở mặt tiền đường Quốc Lộ nên cũng có giá, cộng với phí phần
trăm chung chi cho cán bộ tín dụng qua mấy bà cò (*), anh mới vay được tới trăm
triệu. Cứ đến hạn, cố làm sao chạy cho ra tiền lãi, còn tiền gốc thì đã có các
cò tạm ứng, trả xong vay lại ngay, con nợ chỉ cần ký nhận còn cò nhận tiền…
Tiền phí
dịch vụ, tức tiền lãi ngày trong thời gian chờ làm thủ tục trả, vay, có người
lấy cao, có kẻ tình cảm thì lấy thấp. Cò không chỉ ứng tiền gốc, họ phải hỏi
trước cán bộ tin dụng có cho vay lại không mới ứng tiền…Đã có những trường hợp
dở khóc dở cười là sau khi trả xong cả gốc lẩn lãi, không vay lại được. Đòi gì
được khách hàng nghèo rớt mồng tơi! Bởi vậy, cò phải là tay bản lĩnh trong quan
hệ với ngân hàng và cả khách hàng…
Hằng là
cò cứng cựa nhất trong số cò ở vùng này.
Quan hệ
ngân hàng tốt và nhiều vốn. Hằng đẹp, mượt mà, lại góa chồng. Với cái tuổi ba chín, Hằng xem trẻ như mới chừng
hai tám, ba mươi, nếu không bị cái tiếng sát phu thì chắc chị cũng đã có người
tử tế chắp nối duyên tình từ lâu.
Anh chồng
chị là một cán bộ huyện, đám cưới đúng ba tháng thì anh ta bị bênh uốn ván chết
chỉ vì đạp cái đinh sét khi vào chăm đàn dê trong chuồng. Cũng may là đã kịp để
lại cho chị thằng con trai trong bụng…Đâu khoảng chừng hai năm sau ngày chồng
chết, một anh cán bộ Kiểm Lâm thương chị như điếu dổ, họ dự định làm đám cưới
thì anh ta bị tai nạn chết khi vừa phóng xe ra từ cây xăng thường ngày vẫn đổ!
Từ đó đến nay, nhiều người đàn ông nhìn chị khát khao…nhưng chị vẫn cô đơn.
oOo
Ba năm
nay Thụ trở thành khách hàng của Hằng, lần đáo hạn này anh tính nhờ Hằng giúp
cho anh tăng tiền vay lên trăm rưỡi triệu, một trăm trả lại cho Hằng còn dư năm
mươi triệu mua cái máy photocopy, làm thêm dịch vụ này.
Anh vừa
định gọi cho Hằng thì thấy cô ấy đến:
- Anh Thụ
chờ lâu phải không?
- Ừ, kẹt
gì thế?
- Anh có
biết anh Kiên bên xưởng mộc không? Em vừa trả xong lãi và gốc hai trăm triệu, vay
trung hạn, làm hồ sơ lại rồi nhưng vợ chồng lình xình, hôm qua đánh nhau ầm ỉ,
đòi ly dị…Chuyện tới tai cán bộ tín dụng làm Ngân hàng không cho vay lại…
- Rồi sao,
em uống gì anh gọi?
- Phải
chờ vài hôm, êm êm rồi vợ chồng anh Kiên mời cơm, diển tuồng kha khá, nó thấy
cơ sở làm ăn…Có em nói vào là xong thôi. Em uống rồi!
Hằng vòng
hai tay ôm cái túi trong lòng, cười với Thụ rồi quay người nhìn quanh quán,
những bụi hoa Hoàng yến vàng rực và nhiều loại hoa trồng chậu rất đẹp…nhưng từ
khi vào đến giờ, Thụ chưa hề đảo mắt bởi trong anh đang cộm lên nỗi lo âu
thường trực cứ mỗi lần đáo hạn. Lần này, vay thêm năm mươi triệu anh lại càng
lo hơn.
Năm
ngoái, khi vay lại một trăm triệu, Hằng cho anh biết là càn bộ tín dụng nói nếu
tính theo sổ đỏ, ngôi nhà mặt tiền của anh còn rất ít đất sau khi trừ đường dây
điện cao thế phía sau và mốc lộ giới phía trước. Tính theo giá quy định của tài
chính thì lô đất không đến sáu mươi triệu, mặc dù giá thị trường có thể lên đến
vài trăm! Anh nói với Hằng cứ chung chi và giúp anh vay lại mức ấy…Nhưng rồi
không tốn kém gì, tiền lãi vay ngày và đơn trương cho dịch vụ Hằng chỉ lấy anh
hai trăm ngàn. Anh ngạc nhiên nhìn Hằng, cô ấy nói:
- Em chỉ
lấy anh phí bên Tài nguyên môi trường thôi.
Năm nào
cũng vay và năm nào cũng tốn phí cho Tài nguyên dù đất và nhà ở không hề thay
đổi, tiền thì không nói nhưng cái công chờ đợi…Nhiều lần hồi chưa có Hằng, anh
chờ có khi cả hai ngày mới đóng được con dấu. Trong phòng chờ của tài nguyên,
lúc nào cũng đông, chỉ toàn những người nghèo, vay đôi ba chục, có người chỉ
vay năm bảy triệu sửa cái chuồng bò…cũng phải đợi…Những khuôn mặt lo âu ngao
ngán nhìn nhau… Nếu không hoàn thành hồ sơ thì phải qua ngày khác, kéo theo
chậm trễ bên Ngân hàng và tăng lãi vay vốn nóng tính từng ngày của việc đáo
hạn.
Cò giải
quyết khâu này rất nhanh bằng cách riêng của họ!
Bây giờ vay
thêm năm mươi triệu không biết Hằng có giúp anh được không! Thụ tự nhiên hồi
hộp như đứng trước cán bộ ngân hàng:
- Anh
tính lần này cô giúp vay cho anh trăm rưởi, được không Hằng?
- Làm gì
vay nhiều vậy anh Thụ?
- Anh làm
thêm dịch vụ Photocopy.
Hằng nhìn
Thụ, nghĩ tới Thu vợ Thụ, hơn năm nay bỗng bị bệnh tiểu đường và suy tĩnh mạch,
vào ra Sài gòn liên tục.
-Trên một
trăm là chuyển qua vay trung hạn, trả dần trong hai năm, nhưng phải có cơ sở
làn ăn hay kinh doanh…Cái sổ đỏ lô đất của anh mà nó cho vay một trăm là nể
nang em lắm rồi...
- Cô cứ chi thêm phí đi Hằng, anh cần làm thêm mới có
dư ra chút ít chứ như hiên tại thì chỉ đắp đổi…
Hằng có
vẻ suy tính…
- Anh đưa
hợp đồng vay cũ cho em, gặp thằng cán bộ này mới đổi về…hơi khó. Có gì em gọi lại.
Thụ tin
vào khả năng của Hằng nhưng vẫn lo âu. Hằng bỏ xấp hợp đồng vào túi xách, nói:
- Có thể
phải lo cái giấy phép kinh doanh.
oOo
Gom hết
tiền trong nhà mới đủ một triệu rưỡi. Thụ nhìn Thu đang lo lắng bồn chồn, anh
nói cho vợ yên tâm:
- Có cái
giấy phép kinh doanh thì tốn thêm thuế hàng quý, hàng năm, nhưng mình làm ăn dễ
hơn em ạ. Em uống thuốc chưa? mệt thì gởi ai mua đại cái gì ăn cũng được, khỏi
đi chợ.
Ba ngày
nay Thụ bần thần, không biết Hằng có lo được không thì sáng nay nghe cô ấy gọi,
bảo đang chờ anh trên huyện, mang theo một triệu rưởi đóng tiền làm giấy phép
kinh doanh cho phòng Thông Tin - Văn Hóa.
Từ phòng
TT-VH đi ra, Thụ cảm phục tài giao tế của Hằng. thêm tin tưởng vào lần vay này.
Anh nhìn Hằng nói rất thật tình:
- Cô Hằng
nói sao mà hay vậy?
- Tiền
nói chứ em có nói đâu, anh xem cái phiếu thu chỉ hai trăm bốn chục ngàn mà mình
đóng tới một triệu tư lận!
- Anh
tính vay xong cũng phải chạy cái giấy phép kinh doanh, giờ cô làm dùm thế này
anh đỡ khổ. Cho tiền cũng chưa chắc làm dễ thế này! Xe cô để ở đâu?
- Thằng
con chở em lên, giờ nó đi Phan Rang rồi. Anh cho em qua ngân hàng, nếu sáng nay
duyệt được thì nhận tiền luôn.
Thụ nhìn
Hằng với đôi mắt biết ơn. Khi cán bộ tín dụng nhận hồ sơ rồi trình duyệt, thì
xem như đã được vay. Không cưỡng được nỗi mừng, anh nắm lấy bàn tay Hằng bóp
nhẹ, nhà đễ xe vắng vẽ, Hằng dựa người vào Thụ, anh ngây ngây trong mùi nước
hoa và hơi ấm của cơ thể Hằng…
Đẩy chiếc
xe quay đầu, Thụ nói như cố xua đi cảm xúc vừa bùng lên trong anh:
- Cái
thằng Hào leo thật nhanh, năm năm trước, hồi nó mới ra trường thực tập, ngơ ngơ
ngáo ngáo…vậy mà giờ đã là phó giám đốc ngồi duyệt đơn vay!
oOo
Nhận tiền
xong thì cũng vừa lúc Ngân hàng nghỉ việc.
Những lần
đáo hạn trước, anh chỉ ký nhận nợ ở hợp đồng, mấy tờ phiếu chi nơi quầy thu chi
tiền vay rồi chào Hằng, có khi cô ấy ghé nhà lấy phí dịch vụ, có khi anh mang
xuống nhà, bao giờ cũng rẻ hơn những cò khác.
Lần này
số tiền nhận ra có phần dư năm mươi triệu, Hằng để Thụ tự nhận. Cô nhân viên
gầy nhom ở quầy chi tiền chuổi ra cho anh một cái túi nilon có in chử “Ngân
Hàng Nông Nghiệp”, Thụ bỏ tiền vào túi trong khi các nhân viên cũng lục tục
chuẩn bị ra về.
Anh tìm Hằng
định chào và cảm ơn như mọi khi nhưng chợt nhớ Hằng không có xe. Lác đác vài
con nợ nhếch nhác và cò trong sân, Thụ thấy Hằng nổi bật trong cách ăn mặc gọn
gàng sang trọng, nước da trắng mịn với nụ cười, đang đứng chờ bên quầy rút tiền
ATM ngay cổng ra vào.
- Có rắc
rồi gì không anh Thụ?
Hằng hỏi
khi đã ngồi sau xe, Thụ nói đùa rồi quay lại đưa túi tiền cho Hằng:
- Không,
kiểm tiền xong cô thu ngân còn cười duyên khi cho anh cái túi nữa!
Hằng cũng
vui vẽ:
- Vay
được tiền rồi thì thấy ai cũng dễ thương phải không?
Thụ cười
thành tiếng, tâm trạng anh không còn nặng nề như những ngày trước.
oOo
Về đến
nhà Hằng, ngôi nhà rộng và vắng vẻ, Hằng bật chiếc quạt trần ở phòng khách, vào
trong rồi trở ra với cái túi có năm mươi triệu và ly nước.
Đặt ly
nước và cái túi lên bàn, nhìn anh cười như chia niềm vui, hỏi:
- Anh dự
tính khi nào mua máy Photocopy?
- Cũng
phải sắp xếp nhiều thứ, Hằng cho anh gởi mấy cái phí dịch vụ, bao nhiêu vậy
Hằng?
Hằng cười
cười lắc đầu:
- Sang
năm đáo hạn em lấy luôn.
- Sao
được!
- Được,
em chỉ bỏ chút công nói giúp anh thôi mà!
Thụ không
tin là Hằng không chi phí cho nhân viên tín dụng, ít nhất cũng một triệu cho
trường hợp của anh! Hằng lại đứng dậy đi vào trong, trở ra với cái túi nilon
màu đỏ:
- Bánh
người ta cho, anh mang về cho mấy nhóc.
Thụ nhìn
Hằng, bất giác anh nắm tay Hằng rồi ghì mạnh…Hằng thở dồn dập đón nhận đôi môi
tham lam của Thụ! Đôi tay Hằng cũng ghì lấy tay Thụ nhưng rồi buông ra trong
tiếng nói ngắt quảng:
- Đừng
anh… lỡ có chuyện gì…thì tội cho Thu và…mấy đứa nhỏ!
Thụ như
không nghe thấy gì…Anh siết mạnh tấm thân run rẩy trong vòng tay, nhẹ đẩy Hằng nằm
xuống salon…Hằng đưa hai bàn tay yếu ớt đẩy nhẹ ngực Thụ thì thào:
- Con em
sắp về…Em có đi coi nhiều thầy, ai cũng nói cái số ấy là có thật…
Thụ sựng
người tỉnh lại, cơn rạo rực đang hừng hực chợt lắng xuống, anh đỡ Hằng ngồi
dậy:
- Anh…anh…
xin lỗi!
Hằng đưa
tay vuốt tóc rồi quay qua nắm tay Thụ bóp nhè nhẹ:
- Quản lý
thị trường họ cũng quản lý cả Photocopy, có rắc rồi gì thì gọi cho em…
Sài gòn, tháng 8 năm 2016.
Trạch An-Trần Hữu Hội.
(*) Cò:
Những người làm dịch vụ ứng tiền ra trả cho Ngân hàng khi đến hạn, lấy liền
lãi, tiền công làm hồ sơ…
